Terapi Rehberi

Terapistlere özel seans planları ve rehberlik hizmetleri.

Seans Hazırlığı

Etkili Seans Hazırlığı: Terapistler İçin Öneriler

Terapistler olarak, her seansın danışana en yüksek faydayı sağlayacak şekilde planlanması büyük önem taşır. Hazırlıklı olmak, terapötik sürecin etkinliğini artırır ve danışanlarla daha güçlü bir bağ kurmayı sağlar. İşte etkili seans hazırlığı için öneriler:

1. Danışan Geçmişini Gözden Geçirin

Seans öncesinde danışanın geçmiş seans notlarını gözden geçirmek, terapinin sürekliliğini sağlamanıza yardımcı olur. Danışanın temel sorunlarını, önceki seanslardaki ilerlemeleri ve konuşulan ana temaları hatırlamak, süreci daha verimli yönetmenizi sağlar.

📌 Öneri: Danışan için belirlenmiş hedefleri ve üzerinde çalışılan konuları bir özet halinde not alın.

2. Seansın Ana Hedefini Belirleyin

Her seansın bir yönü olmalıdır. O seansta neye odaklanılacağına dair bir çerçeve belirlemek, hem terapist hem de danışan için netlik sağlar.

📌 Öneri: Seansın sonunda danışanın hangi farkındalık veya beceri ile ayrılmasını istediğinizi düşünün.

3. Uygulanabilir Müdahale Teknikleri Hazırlayın

Her danışan için uygun olan terapötik teknikleri önceden planlamak, seans sırasında yönünüzü kaybetmenizi önler. Kognitif davranışçı terapi (KDT), şema terapi, EMDR gibi yöntemlerden hangisinin o seansta daha uygun olacağını belirleyin.

📌 Öneri: Seans sırasında gerekebilecek egzersizleri, soruları veya yönlendirmeleri önceden not alın.

4. Esneklik ve Spontane Olmaya Açık Olun

Plan yapmak önemli olsa da danışanın gündemi farklı olabilir. Önceden hazırlıklı olmak, danışanın o an getirdiği konulara daha hızlı adapte olmanızı sağlar.

📌 Öneri: Planınıza bağlı kalırken, danışanın ihtiyacına göre yön değiştirebilme esnekliği gösterin.

5. Duygusal Hazırlık Yapın

Her danışan farklı dinamiklere sahiptir ve bazı seanslar yoğun duygusal içerik barındırabilir. Terapist olarak kendi duygusal durumunuzu gözlemlemek ve kendinizi seansa hazırlamak önemlidir.

📌 Öneri: Seans öncesinde kısa bir nefes egzersizi veya farkındalık pratiği yaparak kendi zihinsel durumunuzu dengeleyin.

6. Seans Sonrası Kısa Bir Değerlendirme Yapın

Seans bittikten sonra, danışanın tepkilerini ve seansın genel akışını değerlendirmek ileriki süreçleri planlamada yardımcı olur.

📌 Öneri: Kısa bir değerlendirme notu tutarak, bir sonraki seans için önemli noktaları not edin.

Sonuç

Etkili bir terapi seansı için hazırlıklı olmak, danışanla sağlıklı bir ilişki kurmanın temel adımlarından biridir. Hem yapılandırılmış hem de esnek bir yaklaşım benimseyerek, danışanların gelişim sürecine en iyi şekilde rehberlik edebilirsiniz.

Terapi Rehberi

Terapötik Teknikler Rehberi

1. Şema Terapi Nedir?

Şema Terapi, erken dönem yaşam deneyimlerinin sonucu olarak oluşan bilişsel ve duygusal kalıpları (şemaları) değiştirmeye yönelik bir terapi yaklaşımıdır. Özellikle kronik ruhsal sorunlarla başa çıkmada etkili bir yöntemdir.

Temel Şemalar:

• Terk edilme

• Kusurluluk

• Duygusal yoksunluk

• Bağımlılık

• Baskınlık

Şema Modları:

Şema modları, bireyin belirli durumlarda geliştirdiği tepkileri ve duygusal durumlarını temsil eder.

1. Çocuk Modları:

• Yaralı Çocuk

• Öfkeli Çocuk

• Mutlu Çocuk

2. Ebeveyn Modları:

• Cezalandırıcı Ebeveyn

• Talepkar Ebeveyn

3. Başa Çıkma Modları:

• Teslim Olan (Boyun Eğen)

• Kaçınan (Duyarsızlaşan)

• Aşırı Telafi Eden (Karşı Saldıran)

4. Sağlıklı Yetişkin Modu:

• Sağlıklı sınırlar koyan, duygusal ihtiyaçları dengeli karşılayan, gerçekçi düşünen mod.

Başa Çıkma Şekilleri:

1. Teslim Olma: Kişi şemalarının doğruluğunu kabul eder ve aynı örüntüleri tekrar yaşar.

2. Kaçınma: Kişi şemalarını tetikleyecek durum ve duygulardan uzak durmaya çalışır.

3. Aşırı Telafi: Kişi şemanın tam tersi yönde hareket ederek aşırı davranışlar sergiler.

Teknikler:

• Bilişsel yeniden yapılandırma

• Deneyimsel çalışmalar (boş sandalye tekniği, imgeleme)

• Terapötik ilişki kullanımı

• Davranışsal değişim yöntemleri

2. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT)Nedir?

BDT, bireylerin düşünce, duygu ve davranışları arasındaki bağlantıları anlamalarına ve işlevsiz inançlarını değiştirmelerine yardımcı olan kanıta dayalı bir terapi yaklaşımıdır.

Temel İlkeler:

• Otomatik düşünceler ve bilişsel çarpıtmaların belirlenmesi

• Davranışsal deneyler ve maruz bırakma teknikleri

• Olumsuz temel inançların değiştirilmesi

Teknikler:

• Bilişsel yeniden yapılandırma

• Davranışsal deneyler

• Günlük düşünce kayıtları

• Gevşeme ve nefes egzersizleri

3. Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme (EMDR)

Nedir?

EMDR, travmatik anıların işlenmesini hızlandıran ve olumsuz etkilerini azaltan bir terapi yöntemidir. Özellikle PTSD ve diğer travma bazlı rahatsızlıklarda kullanılır.Aşamalar:

1. Geçmiş travmatik anıların belirlenmesi

2. Duyarsızlaştırma (göz hareketleri, ses veya dokunsal uyarıcılar)

3. Yeniden işleme (olumlu inançlarla değişim)

4. Geleceğe yönelik hazırlık

Teknikler:

• Bilateral uyarım (göz hareketleri, ses, dokunsal uyarım)

• Olumsuz inançların yerine olumlu inançlar yerleştirme

• Beden tarama

• Gelecek senaryoları oluşturma

Seans Yönetimi Hakkında İpuçları

1. Seansa Hazırlık

• Danışanın geçmiş seans notlarını gözden geçirin.

• Seansın hedeflerini belirleyin ve yapılandırın.

• Rahat ve güvenli bir ortam oluşturun.

2. İlk Görüşme ve Güven İnşası

• Açık uçlu sorular kullanarak danışanı keşfedin.

• Empatik dinleme ve aktif geri bildirim sağlayın.

• Gizlilik ve etik kurallar hakkında bilgi verin.

3. Seans Yapılandırma

• Seansın başlangıcında önceki oturumlardan kısa bir özet alın.

• Net bir gündem belirleyin ve danışana sunun.

• Zaman yönetimine dikkat ederek seansı belirlenen sürede tamamlayın.

4. Zor Durumlarla Başa Çıkma

• Danışanın direnç göstermesi durumunda duygu odaklı yaklaşın.

• Sessizlikleri anlamlandırarak, danışanın duygularını keşfetmesini sağlayın.

• Duygusal krizlerde anlık düzenlemeler yaparak danışana destek olun.

5. Seans Sonlandırma ve Ödevlendirme

• Seansın özetini danışanla paylaşın ve ana çıkarımları netleştirin.

• Ev ödevi veya uygulama görevleri belirleyerek süreci destekleyin.

• Bir sonraki seansın içeriği hakkında kısa bir ön bilgilendirme yapın.

→

→

→

→

Vaka Analizleri ve Çözümleri

Vaka 1: Anksiyete Bozukluğu

Tanım:

27 yaşında bir kadın danışan, yoğun kaygı, sürekli endişe ve fiziksel semptomlar (çarpıntı, terleme, mide rahatsızlığı) nedeniyle başvurmuştur.

Analiz:

• Danışanın geçmiş travmaları incelendiğinde, çocukluk döneminde aşırı koruyucu bir aile ortamında büyüdüğü belirlenmiştir.

• Kaygının temel sebebi, belirsizliği tolere edememe ve kontrol ihtiyacıdır.

Çözüm:

• Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) teknikleri kullanılarak otomatik düşünceleri tanıma ve yeniden yapılandırma çalışmaları yapıldı.

• Maruz bırakma ve gevşeme teknikleriyle fiziksel semptomların yönetimi sağlandı.

Vaka 2: Özgüven Problemi ve Sosyal Kaygı

Tanım:

22 yaşında bir erkek danışan, sosyal ortamlarda aşırı çekingenlik, eleştirilme korkusu ve düşük özsaygı nedeniyle terapiye başvurmuştur.

Analiz:

• Danışanın çocukluk döneminde sıkça eleştirildiği ve kendini ifade etmekten kaçındığı tespit edilmiştir.

• İçsel eleştirmenin yoğun olduğu ve "yetersizlik" şeması taşıdığı belirlenmiştir.

Çözüm:

• Şema Terapi yaklaşımıyla içsel eleştirmeni fark etme ve yeniden yapılandırma çalışmaları yapıldı.

• Rol oynama ve maruz bırakma teknikleriyle sosyal ortamlara uyum süreci desteklendi.

Vaka 3: Travmatik Anılar ve EMDR Kullanımı

Tanım:

35 yaşında bir erkek danışan, çocuklukta yaşadığı fiziksel istismar nedeniyle yoğun flashbackler ve kaçınma davranışları sergilemektedir.

Analiz:

• Danışanın EMDR için uygun bir aday olduğu değerlendirilmiştir.

• Travmatik anılar bilinçaltında işlenmemiş olup, bireyde sürekli bir tetiklenme durumu yaratmaktadır.

Çözüm:

• EMDR protokolü uygulanarak geçmiş travmatik anılar yeniden işlenmiştir.

• Danışanın güvenli bir alan oluşturması için nefes egzersizleri ve beden farkındalığı çalışmaları yapılmıştır.

ÖRNEK SEANS AKIŞLARI

M1. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) Seans Akışı

Seans 1: Değerlendirme ve Hedef Belirleme

• Danışanın şikayetleri ve terapiye başvurma nedenleri belirlenir.

• Geçmiş yaşantılar, travmalar ve mevcut stres faktörleri değerlendirilir.

• Terapi hedefleri danışanla birlikte oluşturulur.

• İlk oturumda danışana BDT'nin çalışma prensipleri anlatılır.

Seans 2-5: Bilişsel Yeniden Yapılandırma ve Davranışsal Müdahaleler

• Otomatik düşüncelerin fark edilmesi ve yeniden yapılandırılması çalışılır.

• Olumsuz temel inançlar belirlenir ve değiştirilmesi için bilişsel teknikler uygulanır.

• Maruz bırakma, gevşeme teknikleri ve duygu düzenleme stratejileri uygulanır.

Seans 6-10: Pekiştirme ve Genel Değerlendirme

• Terapide ilerleme değerlendirilir ve direnç noktaları ele alınır.

• Davranış değişiklikleri desteklenir ve pekiştirilir.

• Seans sonunda gelecekte kullanılacak baş etme stratejileri üzerinde çalışılır.

2. Şema Terapi Seans Akışı

Seans 1-2: Şema Değerlendirmesi

• Danışanın temel şemaları belirlenir.

• Şema anketleri ve geçmiş yaşantılar üzerinden analiz yapılır.

• Danışanın şemalarının günlük yaşamını nasıl etkilediği üzerinde çalışılır.

Seans 3-7: Şema Modları ile Çalışma

• Çocuk, ebeveyn ve başa çıkma modları keşfedilir.

• Boş sandalye tekniği ve imgeleme çalışmaları yapılır.

• Olumsuz içsel eleştirmenin etkileri ele alınır ve azaltılması hedeflenir.

Seans 8-12: Sağlıklı Yetişkin Modunun Güçlendirilmesi

• Alternatif sağlıklı düşünce ve davranış örüntüleri oluşturulur.

• Gerçek yaşamdaki ilişkilerde sınır koyma ve sağlıklı davranışları benimseme üzerine çalışılır.

• Terapiden elde edilen kazanımlar gözden geçirilir ve pekiştirilir.

3. EMDR Terapisi Seans Akışı

Seans 1-2: Hazırlık ve Değerlendirme

• Danışanın geçmiş travmaları belirlenir.

• EMDR süreci ve terapinin nasıl işleyeceği danışana anlatılır.

• Güvenli yer imgelemesi gibi tekniklerle danışanın terapiye hazır olması sağlanır.

Seans 3-7: Travmatik Anıların İşlenmesi

• Danışanın belirlediği travmatik anılar üzerine odaklanılır.

• Bilateral uyarım (göz hareketleri, dokunsal veya işitsel uyarım) kullanılır.

• Duygusal ve bilişsel yeniden işlemleme yapılır.

Seans 8-10: Güçlendirme ve Gelecek Şemalarının Oluşturulması

• Yeni, olumlu inançların yerleştirilmesi sağlanır.

• Danışanın gelecek senaryoları üzerine çalışılır ve güçlendirici stratejiler geliştirilir.

• Terapinin etkileri değerlendirilerek kapanış süreci planlanır.etni buraya yazın...